Granit, bileşiminde % 10 – 40 arasında kuvars % 30 – 60 arasında alkali feldispat, % 35 kadar mika ve %10 35 arsında koyu renkli mineral bulunduran açık renkli, asidik bileşimli derinlik kayaçlarına denir. Ticari anlamda ise granit, hemen her bileşimde derinlik kayacını içine alan çok geniş bir kayaç grubu için kullanılmaktadır. Piyasada granit , gnays, siyenit, kuvars monzonit, granodiyorit, kuvarslı diyorit, diyorit gibi açık renkli kayaçlara granit terimi ortak bir isim olarak kullanılırken ,gabro, diyabaz, anorzotit ve proksenitlere denilmektedir.

 

Granit, sert, kristal yapılı minerallerden meydana gelen taneli görünüşlü magmatik derinlik kültesidir. Granit; Plüton içindeki taneler çoğunlukla gözle görülebilir büyüklüktedir. Granitin esas mineralleri feldspatın ortoklas cinsi ile az miktarda plajioklas ve kuvarstır. Ayrıca mika, hornblend, piroksen ve ikinci gruba giren turmalin, apatit, zirkon, grena, manyetit gibi mineraller de bulunabilir.

 

Granit eski çağlardan bu yana önemli bir malzeme olma niteliğini korumuştur. Özellikle anıt gibi nemlenmeyle dayanıklılığın önemli olduğu yapılarda konstrüksiyonların alt tabakalarında kullanılır. Parçalanmış granit ise beton yapımında, kaya dolgu barajlarda kullanılır.Yapısında feldispat ve % 20 oranında kuvars bulunan granitte ayrıca, muskovit, biolit, piroksen ve hornblend de değişen miktarlarda bulunabilir. Oluşum süreci genellikle ilk önce erimiş mağmanın demir-magnezyum mineralleri ve plagioklas feldispatların kristalleşmesiyle başlar.

 

Granitler, ihtiva ettikleri minerallerin karakterlerine göre gruplara ayrılırlar. Tanelerin büyüklüğü, her granitte farklıdır. Buna göre , ve denir. Renkleri ise feldispatınkine göre isim alır, fakat kuvars hornblend ve mika miktarı fazla olduğu takdirde, renge tesir ederler; beyaz, açık gri, koyu gri, pembe, kırmızı ve zeytin yeşili gibi adlar alır.

 

Tipik bir granitin özgül ağırlığı 2.6 2.8 gr/cm, gerçek prozitesi % 0.4 – 1.5 basınç mukavemeti 1600 3300 kg/cm , aşınma mukavemeti 5 8 kg/cm tür. Sertliği ise içindeki minerallere bağlıdır ve 6.5 olarak kabul edilmelidir.
 

Granitin Kullanım Alanları

 

Granit, piyasada kırma taş mıcır ve blok taş olmak üzere iki biçimde harcanmaktadır. Kırma taş olarak başlıca yol imalinde ,beton harcı içinkum biçiminde, tren yolu balastı olarak, kuyu çakıllamalarında filtrasyon katmanlarının hazırlanmasında, dalga kıranlarda ve baraj dolu savaklarında kullanılmaktadır. Blok taş olarak çıkartılan granitler ise abide, ağabeyde ve mezartaşlarını imalinde, binalarda esas blukları, kolon ve basamak taşları olrak, yollarda kaldırım taşı ve döşeme taşı olarak değerlendirilmektedir. Kırma taş yapımında granitin çok bariz özelliklerinin olması aranmaz ve şirketçiliği daha kolaydır. Blok taş üretilecek granitlerde ise kayacın yapısal özellikleri çok ehemmiyetlidir.

 

Yarık, çatlak ve faylanmalara bağlı süreksizlik düzlemlerinin blok imalini etkilemeyecek kadar geniş aralıklı olması veya bunların ikincil minerallerle yeterli sağlamlıkta doldurulmuş olması gerekir. Bir Hayli granit kütlesinde ilksel soğuma veya yüzey eskimesine bağlı olarak eksilen litostatik tazyike karşı ortaya çıkan gevşeme güçlerinin tesiri ile topoğrafik yüzeye paralel çatlak veya yapraklanma sistemleri büyümektedir. Ayrıca granitlerde yanal genişleme özelliği fazla olduğundan, şirket sırasında oluşan boşluklara doğru kayaç genişlemektedir. Buna bağlı olarak yeni çatlaklar büyümekte, sondaj maktapları sıkışmakta veya açılan sondaj delikleri kapanmaktadır. Blok taş yapımında bu özelliklerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Granit Kırma Taşın Özellikleri

 

Kırma taşta aranan en ehemmiyetli özellikler dayanıklılık ayrılınma,kırılma ve kimyasak tesirlere karşı mukavemet , sertlik yıpranmaya karşı mukavemet ve sağlamlıktır donma çözünmeye karşı mukavemet . Dayanıklılık ve sertlik kırma taşın niteliğini yükseltmesine rağmen, şirket giderlerini oumsuz istikamette etkilemektedir. Ayrıca, kırma taş yapımı girdilerinin en ehemmiyetlilerinden biri nakliye oldukları için kırma taş ocaklarının tüketim alanlarına yakın olması gerekmektedir.